Duitse Energiewende verliest zijn risicobuffer
Daniel Wetzel, Die Welt, 23-04-2018
Hernieuwbare energie kan niet langer vertrouwen op de noodzakelijke backup van conventionele elektriciteitscentrales, waarschuwt de elektriciteitssector. Om een tekort te voorkomen, moet de politiek onmiddellijk ingrijpen. Anders wordt de stabiliteit van het net in gevaar gebracht.
Duitsland heeft tot nu toe een dubbel elektriciteitssysteem uitgebouwd, zei Stefan Kapferer, topman van de Duitse vereniging van de Energie- en Watersector (BDEW), in Hannover. Terwijl de conventionele elektriciteitscentrales in bedrijf bleven, werden hernieuwbare energiebronnen parallel uitgebreid. Dit "dubbele systeem" loopt nu ten einde, zei Kapferer.
Het is nu al duidelijk dat tegen het einde van 2022 er niet genoeg conventionele centrales zullen zijn om het uitvallen van hernieuwbare energie volledig te compenseren, bijvoorbeeld tijdens een "donkerluwte" in de winter. "Niet alleen zal de reserve aan capaciteit die vandaag nog steeds bestaat binnen een paar jaar volledig verdwenen zijn," waarschuwde Kapferer. "Veeleer krijgen we tegen uiterlijk 2023 te kampen met een gebrek aan bevoorradingszekerheid."
Sector waarschuwt voor stroomuitval
Volgens de laatste statistieken van BDEW zullen tegen die tijd nieuwe conventionele centrales met een capaciteit van 4400 megawatt worden gebouwd. Echter, daartegenover staat een verlies van 18.600 megawatt bij het uitvallen van hernieuwbare stroomproductie. "Een fors tekort", waarschuwde Kapferer. Of en in welke mate energieopslag en vraagsturing een deel van de kloof kunnen dichten is "moeilijk te voorspellen".
Over het algemeen daalt de gegarandeerde stroomproductiecapaciteit in Duitsland van de huidige 90.000 megawatt naar 75.300 megawatt. Dit betekent dat de piekbelasting van naar schatting 81.800 megawatt niet langer gedekt is. Het is lichtzinnig om voor de periodes van stroomschaarste op mogelijke elektriciteitsinvoer uit het buitenland te hopen.
"Ook in andere EU-landen wordt de gegarandeerde stroomvoorziening door conventionele centrales afgebouwd", waarschuwde de BDEW-directeur: "En, de tijdstippen met een hoge stroomvraag doen zich in Centraal-Europa bijna overal gelijktijdig voor."
Bedrijfsleven roept politiek op om te handelen
Naast de geplande kernuitstap zijn onlangs kolengestookte centrales voor sluiting aangemeld omdat ze niet langer economisch rendabel zijn. De daling van de aardgasprijzen en de bijgevolg grotere concurrentie van gasgestookte centrales hebben hier ook toe bijgedragen. Bovendien zijn de eerste twee bruinkoolgestookte centrales al overgezet naar de zogenaamde reservecapaciteit en zijn ze dus niet meer in bedrijf.
Om het dreigende tekort te voorkomen, moeten politici onmiddellijk handelen en de kansen voor efficiënte warmtekrachtkoppeling verbeteren, zei Kapferer. Projecten voor nieuwe stroomcentrales zouden een doorlooptijd van ten minste vijf jaar vergen - er moeten dan ook dringend maatregelen genomen worden tegen het dreigende tekort in 2023.
Het sluiten van de centrales heeft ook een invloed op het werk van de Structuurcommissie voor de Kolenuitstap. "We lopen het riscio dat de commissie een exitplan voor kolengestookte elektriciteitsproductie uitwerkt, dat door het Federale Netwerkagentschap vervolgens regelmatig moet verboden worden omdat verdere ontmanteling de stabiliteit van het net in gevaar zou brengen."
Politici zouden niet langer gedwongen moeten worden om beslissingen te nemen over hoe ze de reservecapaciteit voor de Energiewende veilig kunnen stellen. De federale overheid is door Europese regelgeving verplicht haar klimaatdoelstellingen tegen 2030 te bereiken.
2017 is een keerpunt in de ecologische transformatie
Als men de huidige kolencapaciteit wil halveren, moet men niet wachten tot 2025 om na te denken over een vervanging voor de bevoorradingszekerheid, zei de BDEW-chef.
De energiesector is de enige sector die tegen 2020 zijn CO2-reductiedoelstellingen zal halen, zei Kapferer. Als de Duitse klimaatdoelstellingen niet worden behaald, is dit te wijten aan de inactiviteit van de politiek in de transport-, industrie-, en gebouwensector, benadrukte Kapferer: "We willen niet kort voor 2030 aan de schandpaal genageld worden en horen dat wij de schuldige zijn."
De BDEW-baas bestempelde het jaar 2017 als een "keerpunt" in de ecologische transformatie van stroomvoorziening. Voor het eerst was het geïnstalleerde vermogen van hernieuwbare energie in Duitsland met 112 gigawatt groter dan het totale vermogen van het Duitse elektriciteitspark bij het begin van de Energiewende in 2000.
Snelle uitbreiding van het stroomnet vereist
Omdat de geïnstalleerde capaciteit van hernieuwbare energie echter alleen wordt geleverd als het weer gunstig is, is de werkelijke energieproductie aanzienlijk lager dan die van de conventionele energiecentrales. Omdat hernieuwbare energiebronnen binnenkort niet meer volledig kunnen vertrouwen op de back-up van conventionele centrales, moeten politici hun prioriteiten herzien, zei Kapferer.
Het meest dringend is het versnellen van de uitbreiding van het elektriciteitsnet en het bevorderen van warmtekrachtkoppeling. Ten derde moeten de voorwaarden voor de economische exploitatie van energieopslagsystemen worden verbeterd. De uitbreiding van hernieuwbare energie komt slechts als vierde punt op zijn prioriteitenlijst.
Bron: Die deutsche Energiewende verliert ihren Risikopuffer